Âşık Edebiyatı
- Âşık edebiyatı; daha çok din dışı konuları işleyen ozanların yarattığı bir edebiyattır.
- Başlangıcı yüzyılolarak kabul edilmektedir.
- Sanatçılar genellikle âşıkya da saz şairi olarak anılmaktadır.
- Bu geleneğin temelleri, İslam öncesi döneme kadar uzanmaktadır (âşık, ozan, halk şairi, saz şairi – şaman, kam, baksı).
- Halk edebiyatının bir şubesi olarak kabul edilen bu edebiyat günümüzde varlığını devam ettirmektedir.
- Âşıkların bir kısmı köylerde, bir kısmı konargöçer aşiretlerde, bir kısmı asker ocaklarında, bir kısmı da kasaba ve şehirlerde yaşamış kişilerdir.
Dini Tasavvufi Halk (Tekke) Edebiyatı
- Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinden sonra özellikle Ahmet Yesevi etkisiile Anadolu’da başlayan ve 20. yüzyıl başlarına kadar devam ederek büyük kitlelere hitap eden bir edebiyattır.
- Birer tasavvuf okulu sayılan tekke-dergâhlarda mutasavvıflar aracılığıyla ortaya konan ürünler, dinî-tasavvufîbir karakter taşır.
- Bu edebiyatta, İslamî düşünce ve inanışı yaymak için şiir bir araç olarak görülmüştür.
- Amaç mutlak güzelliğe ulaşmaktır. Bu nedenle ilâhî aşk, şiirlerle yüceltilir.
- Genel olarak Allah aşkı, Hz. Muhammed ve Hz. Ali’ye bağlılık ve sevgi, nefsin kötülüğü, hayatın geçiciliği, ahlak değerlerigibi konular işlenmiştir.
- Halka hitap eden sade bir dilkullanılmıştır. Ancak dinî ve tasavvufî kavramların kullanılması eserlerin dilini bir miktar ağırlaştırmıştır.
- Hece ölçüsünün yanında aruz ölçüsüde kullanılmıştır.
- Çoğunlukla dörtlükkullanılsa da beyitler halinde söylenmiş ilahiler de vardır.
- Müzik bu edebiyatın vazgeçilmez bir parçasıdır. Ürünler kendilerine özgü bir ezgi ile söylenir.
- Dini tasavvufi halk edebiyatının ürünleri nazım şekli değil, nazım türüdür.Bu nedenle bu ürünlerin ne olduğunu anlamak için ölçüsüne, nazım birimine, birim sayısına ya da uyak şemasına değil sadece konusuna bakılır.
Konu İçeriği :
- Tekke- Tasavvuf şairleri ve Aşık edebiyatı şairleri özet konu anlatımı
AYT Aşık edebiyatı ve Tekke Tasavvuf edebiyatı ders notu PDF
AYT TEKKE TASAVVUF TERİMLERİ PDF
AYT TEKKE TASAVVUF VE AŞIK EDEBİYATI (ÇIKMIŞ SORULAR )PDF
İyi çalışmalar dilerim. Bilgi paylaştıkça çoğalır, dostlarınla paylaşabilirsin.
