Divan Şiiri 15.yy
Bu yüzyılda divan şiiri büyük ölçüde kuruluşunu tamamlamıştır.
- Anadolu’da Türk birliğinin kurulması ve özellikle İstanbul’un fethiyle (1453) Osmanlı sarayı ve İstanbul kültürel açıdan da bir cazibe merkezi hâline gelmiştir.
- Bu dönemde, şairleri korumanın yanı sıra kendileri de şiir yazan padişahlar vardır. Fatih Sultan Mehmet, Avni; II. Bayezid ise Adlimahlasıyla şiirler yazmıştır.
- Bu asrın Anadolu’daki üç büyük şairi Şeyhimesnevi, Ahmet Paşa kaside, Necati ise gazelleriyle öne çıkar.
Divan Şiiri 16.yy
- Divan edebiyatının en parlak olduğu dönemdir.
- Osmanlı’nın siyasi ve sosyal alanda gösterdiği başarıya edebiyat ve sanat alanındaki çalışmalar da eklenmiştir.
- yüzyılda divan edebiyatı, kuruluş dönemini bitirip kendi üstatlarına bağlı, klâsik bir edebiyat düzeyine ulaşmıştır.
- Bundan sonra gelenler artık Acem (İran) klâsiklerini değil 15. asırda Ahmet Paşa ve Necati ile başlayan Fuzuli, Bakiile daha üstünleşen Türk şairleri örnek almışlardır.
Divan Şiiri 17.yy
- Osmanlı İmparatorluğu’nun geçen asırlardaki ihtişamını kaybetmeye başladığı asırdır.
- Osmanlı devletinde başlayan siyasi gerilemeye karşılık, bu yüzyıl edebiyatında gelişme ve yükselme devam eder. Bunun belli başlı sebebi, sanat ve edebiyat sahasında geçen asırlarda atılan temellerin sağlamlığıdır.
- Dönem padişahlarından I. Ahmet “Bahti“, II. Osman “Farisî“, Muratda “Muradi” mahlasları ile şiir yazmışlardır. I. Ahmet ve II. Osman’ın şiirleri divan teşkil ederken genç yaşta ölen IV. Murat’ın şiirleri divan halinde toplanmamıştır.
- Divan şiirinin en büyük kaside şairi ve hiciv ustası olanNefi ile hikemî tarzın kurucusu Nabi bu yüzyılın en önemli şairleridir.
Divan Şiiri 18.yy
- 1699’da Karlofça Antlaşması‘nı imzalayan Osmanlı Devleti iki asır sürecek gerileme dönemine girmiştir. Birçok yönden zayıf düşen Devlet için Batı artık fethedilecek bir yer olmaktan çıkıp bir model haline gelmiştir.
- Sonradan Lale Devri (1718-1730)olarak anılacak dönemde Batı ile kültür temasları başlamıştır.
- Paris’e gönderilen ilk Osmanlı elçisi Yirmisekiz Çelebi Mehmet‘in yazdığı Sefaretnâme, Avrupa kültür ve medeniyetine duyulmaya başlanan hayranlığın belgesi olacaktır.
- Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu sıkıntılara rağmen edebiyatta özgün sanatçılar yetişir. Divan şiirinde, yüzyılın başına Nedim, sonuna ise Şeyh Galipimzasını atacaktır. Bu yüzyılın en önemli edebî hareketi ise genelde Nedim ile anılan Mahallileşme Akımı‘dır.
Divan Şiiri 19.yy
- Divan edebiyatının doğal ömrünü tamamladığı bu asır bir arayışlar dönemidir.
- Yüzyılın ikinci yarısında bir grup şairin meydana getirdiği Encümen-i Şuara(Şairler Meclisi) edebî bir topluluk olarak dikkat çeker (1861-62).
- Topluluğun amacı; etkisini kaybeden, sıradanlaşan ve kendini tekrar eden divan şiirini ıslah etmektir.
- Hersekli Arif Hikmet Beyile Leskofçalı Galip Bey‘in önayak olduğu grupta genç şairlere şiir konusunda yol gösterilmiş, özellikle 17. yüzyıl divan şairleri örnek alınarak divan şiiri canlandırılmak istenmiştir.
- Encümen-i Şuara şairleri dışında yüzyılın öne çıkan şairleri Enderunlu Vasıf, Keçecizade İzzet Molla, Akif Paşa veYenişehirli Avni‘dir.
- Bu şairlere rağmen divan şiiri, bir hamle yaratacak güce erişemez.
- Sonuç olarak tıpkı siyasette olduğu gibi edebiyat da Batı kaynaklı bir değişime ihtiyaç duyulacaktır.
Divan edebiyatının en güzel yılları 16 ve 17. yy’lar olmuştur. O yıllara özellikle dikkat ediniz.
Konu İçeriği :
- DİVAN ŞAİRLERİ VE DİVAN EDEBİYATINI ÇIKMIŞ SORULAR(ÖSYM-AYT)
AYT DİVAN SANATÇILARI DERS NOTU PDF
AYT DİVAN ŞİİRİ (ÇIKMIŞ SORULAR )PDF
CEVAP ANAHTARINDA BAZI HATALAR GÖZÜME ÇARPTI FAKAT DÜZELTME FIRSATIM OLMADI. EN YAKIN ZAMANDA DÜZELTECEĞİM.
İyi çalışmalar dilerim. Bilgi paylaştıkça çoğalır, dostlarınla paylaşabilirsin.
